Wirusy a bakterie

Kiedy dziecko ma siedem dni, w jego ustach, nosie, jelitach i na skórze pojawiają się miliardy bakterii. Ciekawe jest to, że ich liczba przewyższa liczbę komórek tworzących ciało, dlatego w pewnym sensie można powiedzieć, że ludzkie ciało składa się bardziej z bakterii niż „z nas”.

Bakterie żyjące z nami na ogół nie są niebezpieczne. W rzeczywistości jest to symbioza, w wyniku której zyskują obie strony.

• Bakterie znajdują ciepłe, bogate w składniki odżywcze środowisko, w którym bez przeszkód mogą żyć i namnażać się.
• My natomiast, uzyskujemy pomoc w trawieniu.

Ponieważ większość bakterii żyjących w naszym ciele lub na nim nie jest szkodliwa, stanowią one barierę ochronną i … konkurują o miejsce do życia z bakteriami chorobotwórczymi.

Wirusy natomiast nie potrafią żyć w symbiozie. Jeśli zostaną wyizolowane ze śluzówki przewodu pokarmowego lub dróg oddechowych, to dzieje się tak z powodu zapalenia. Mimo, że jesteśmy tak ściśle związani z bakteriami, zwykle nie zdajemy sobie z tego sprawy i myśląc o nich kojarzymy je z intruzami. Za złe czyny kilku gatunków potępiona jest zazwyczaj cała grupa.

Np. paciorkowce beta – hemolizujące są bardzo niebezpieczne. Natomiast wyściełające tylną ścianę gardła komórki mają na swej powierzchni receptory umożliwiające egzystencję w tym miejscu paciorkowcom alfa – hemolizującym, których obecność z kolei oznacza, że bakterie chorobotwórcze mają mniejsze szanse zagnieżdżenia się w tej dość wrażliwej okolicy.

Paciorkowce alfa – hemolizujące niestety giną w wyniku antybiotykoterapii.

Agresywne, chorobotwórcze bakterie powodują:

• w kościach – zapalenie szpiku i kości
• w stawach – bakteryjne zapalenie stawu
• w płucach – zapalenie płuc
• w tkance podskórnej – ropnie
• wokół mózgu i rdzenia kręgowego – zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych
• poprzez gromadzenie się ropy za błoną bębenkową – zapalenie ucha

Choroby wywoływane przez bakterie nie ustępują samoistnie (w przeciwieństwie do tych o podłożu wirusowym). Jeśli nie poda się antybiotyków, u dzieci zakażonych przez niektóre bakterie dochodzi do ciężkiej choroby, która może doprowadzić do trwałego kalectwa lub nawet śmierci.

Jest zatem dylemat:

• z jednej strony szybkie rozpoznanie i leczenie antybiotykami zakażeń bakteryjnych może uratować życie
• z drugiej – nadużywanie tego rodzaju leków zwiększa prawdopodobieństwo zagnieżdżenia się i później spowodowania choroby przez bakterie oporne na działanie antybiotyków.

W przypadku wielu popularnych, dość chętnie zalecanych, można w spisie leków wyczytać zalecenie:

„Przed podjęciem leczenia i w jego trakcie powinno się wykonać posiew i antybiogram”.

Producenci leków sugerują by lekarz zlecił badanie polegające na próbie wyhodowania szczepu bakterii obecnych w organizmie pacjenta z pobranych tkanek, a następnie sprawdził, czy wybrany przez niego antybiotyk jest skuteczny w ich zwalczaniu – zanim przepisze go pacjentowi.

Niestety zarówno posiew, jak i antybiogram są rzadko wykonywanymi badaniami, przynajmniej w najbardziej powszechnych infekcjach, na które przepisuje się antybiotyki. Lekarze argumentują, iż badania te nie są praktyczne, gdyż chory pacjent oczekuje natychmiastowej pomocy, dlatego nie można marnować dwóch czy trzech dni na uzyskanie wyników badań.

Czy takie postępowanie jest właściwym ?

Endotermia – co to takiego ?

Jednym z najczęstszych powodów zgłaszania się z dziećmi do lekarza, jest gorączka. Na stu małych pacjentów w takich okolicznościach, prawdopodobnie aż sześćdziesięciu otrzyma antybiotyk mimo, iż tylko u dziesięciorga przyczyną dolegliwości będą chorobotwórcze bakterie.
Podwyższona temperatura zbyt często utożsamiana jest z zakażeniem bakteryjnym.

Prawie wszystkie organizmy na Ziemi mają zdolność reagowania gorączką. Niektóre wytwarzają białka powodujące dreszcze. Są one produkowane są przez komórki układu odpornościowego i nazywane są endogennymi pirogenami (endogenny – produkowany wewnątrz organizmu, pirogen – substancja gorączkotwórcza). Jeśli organizm sam potrafi wytworzyć gorączkę, zwany jest endotermicznym (człowiek jest organizmem endotermicznym).
Egzotermicznymi istotami są np. jaszczurki i ryby.

Ciało jaszczurki reaguje gorączką pod wpływem wysokiej temperatury powietrza, a jej obniżeniem kiedy chowa się w cieniu pod skałą. Jeśli do uzyskania wysokiej temperatury organizm potrzebuje pomocy otaczającego środowiska, nazywamy go egzotermicznym.

Ponieważ umiejętność reagowania gorączką jest zjawiskiem uniwersalnym, usprawiedliwione wydaje się założenie, że musi to być zjawisko adaptacyjne oznaczające, że gorączka jest niezbędna organizmom do przetrwania.

Dlaczego zdolność gorączkowania jest tak ważna ?

Mówiąc najprościej, dzięki gorączce układ odpornościowy pracuje sprawniej. System immunologiczny składający się z wielu typów różnych komórek, które pomagają organizmowi pozbyć się chorobotwórczych bakterii i wirusów.
więcej tu >>

Wszystkie te komórki działają sprawniej w wysokich temperaturach. I tak, komórki B produkują większą liczbę przeciwciał, T niszczą więcej komórek zakażonych przez wirusy, a przetwarzanie białek wirusowych i bakteryjnych przez tzw. komórki prezentujące antygen, odbywa się sprawniej w temperaturze wyższej niż 38,3 st. C.

Nasze ciało reaguje gorączką tylko wtedy, gdy jest to niezbędne. System immunologiczny jako pierwszy rozpoznaje, że doszło do zakażenia bakteryjnego lub wirusowego i daje znać, że trzeba podnieść temperaturę ciała.
Więcej o tym: zbijać temperaturę czy nie ? przeczytasz tu >>